تاریخچه ساز کالیمبا

تاریخچه ساز کالیمبا

تاریخچه آشنایی مردم غیربومی آفریقا با ساز کالیمبا، به سفر یک متخصص قومیت شناسی موسیقی در اوایل قرن بیستم به یکی از روستاهای آفریقا باز می گردد. پس از این آشنایی، در سال ۱۹۶۰ اولین بار این ساز توسط یک شرکت اسباب بازی در پرینستون، شهری در ایالت نیوجرسی کشور آمریکا به عرضه و به فروش رسید. از آنجا بود که با گذشت زمان در سرتاسر جهان شناخته شد.

کالمیبا دارای مدل های مختلفی است. دلیل آن این است که این ساز در سرتاسر آفریقا متناسب با شرایط مردم هر منطقه، یا تنوع در شیوه ساخت و تنوع اسم همراه بود. مثلا ساز بومی زیمبابوه دارای ۷ تا ۱۲ کلید است که متفاوت با سازهای کالیمبا در قسمت های دیگر آفریقاست.

ساختار ساز کالیمبا

کالیمبا جزئی از خانواده سازهای تیغه ای خودصدا یا lamellaphones محسوب می شود. درحین نواختن این ساز به کمک ارتعاش یک یا چند تیغه تولید صدا می شود. این ساز به پیانو انگشتی نیز معروف است.

تیغه های آن معمولا از جنس فلز است که یک سر تیغه آزاد و سر دیگر آن به ساز متصل است. نوازنده به منظور نواختن این ساز، به کمک سر انگشتان خود به انتهای آزاد ضربه می زند. با این کار، تیغه مرتعش شده و صدا تولید می شود.

قرارگیری تیغه های ساز روی یک جعبه چوبی و وجود حفره هایی روی جعبه برای تشدید صدا سبب ایجاد صدا می شود.

در برخی سازهای کالیمبا به منظور تقویت صدا، نیروهای مغناطیس و آهنربا بکار می رود. بدین منظور، داخل جعبه از قطعات کوچک آهنربا استفاده می شود.

کالیمبا دارای وزنی در حدود ۲۰۰ تا ۳۰۰ گرم است. طول این ساز ۱۸ سانتیمتر و دارای عرض ۱۳ سانتی متر و ارتفاع ۳ سانتی متر است.

با باز کردن جعبه کالیمبا، برچسب های رنگی قابل مشاهده است. این برچسب ها برای سهولت در نواختن بر روی تیغه ها چسبانده می شوند. این برچسب ها روی نت موسیقی نمایندگی کرده و بر روی برچسب نوشته می شوند.

همه چیز درباره ساز کالیمبا. موزیک دلشاد

کوک کالیمبا

در جعبه ساز کالیمبا، چکش کوک کالیمبا نیز وجود دارد. این چکش برای کوک کردن ساز استفاده می شود. بدین منظور با این چکش مخصوص ضرباتی به بالا یا پایین تیغه ها زده می شود. با این کار، تیغه  های موردنظر به سمت جلو یا عقب حرکت خواهند کرد.

درواقع با این ضربات، طول تیغه ها نسبت به خرک یا پل ساز تغییر می کند. با کاهش طول تیغه، صدای ریزتری خواهیم داشت و با افزایش طول آن، صدا بم تر خواهد شد. برای اینکه بدانیم چه زماین تیغه ها در اندازه و جای مناسب خود قرار گرفته اند و ساز کوک شده، می توان از اپلیکیشن های کوک روی موبایل استفاده کرد.

بدین منظور، تا زمانی که صفحه نمایش تیونر خطا می دهد و رنگ نت قرمز است، باید از چکش کوک استفاده کرده و تیغه ها را جابجا نمود. این کار تا زمانی ادامه می یابد که نت موردنظر به سبز رنگ نشان داده شود. به منظور ایجاد صداهای بهم باید چکش به بالای تیغه ها زده شود. برای شنیدن صدای زیر باید چکش به پایین تیغه ها زده شود.

نواختن و صدای کالیمبا

یادگیری و نواختن ساز کالیمبا بسیار راحت است. تیغه های فلزی این ساز، در هنگام نواختن حکم کلاویه های پیانو را دارند. برای راحتی در نواختن و به منظور شناختن نت ها، برچسب هایی روی آنها چسبانده شده است. وجود این برچسب ها موجب راحتی و سرعت در نواختن می شود. این برچسب های بصورت جداگانه و بعنوان وسایل جانبی درون جعبه آکبند این ساز وجود دارد.

صدای حاصل از کالیمبا بصورت کوپه ای و سیال است که به عقیده بسیاری از دوستداران موسیقی، صدایی دلربا و آرامشبخش دارد. به کمک هر دو انگشتان شست بصورت متناوب یا همزمان می توان صدایی هارمونیک و ریتمیک را تولید کرد. حالت های مختلف صدا با فشار دادن زبانه ها با بالا و پایین قابل تولید است. یادگیری این ساز نیزا به تمرکز و تمرین با انگشتان دست دارد.